Strona: dr inż. Konrad Hus / Katedra Biotechnologii i Bioinformatyki

„Pochodzenie geograficzne a antygenowość jadu. Wewnątrzgatunkowa analiza proteomiczna i immunologiczna jadu Naja mossambica."

Streszczenie popularnonaukowe:
Węże i ich ukąszenia to w Polsce i w Europie temat dość egzotyczny. Nieczęsto bowiem na tym obszarze mamy możliwość napotykać na swojej drodze te gady. W dodatku z reguły, poza nielicznymi wyjątkami, spotkania te dla Europejczyków nie należą do bardzo niebezpiecznych. Z tego powodu niewiele osób zdaje sobie sprawę jak poważny jest to problem w innych rejonach świata. Okazuje się, że każdego roku w wyniku ukąszeń węży na całym świecie umiera około 100 000 ludzi, a co najmniej cztery razy tyle doznaje poważnych uszkodzeń ciała. Obecnie istnieje tylko jedno skuteczne leczenie pozwalające na zahamowanie negatywnych skutków działania jadu, a jest nim szybkie podanie surowicy przeciwjadowej. Stosowanie antytoksyn jest jednak mocno ograniczone, głównie poprzez ich wysoki koszt jak również wąski zakres specyficzności. Większość surowic wykazuje bowiem swoją aktywność terapeutyczną tylko w stosunku do jadów o bardzo podobnym składzie, zazwyczaj pochodzących od jednego lub kilku blisko spokrewnionych gatunków węży. W tym kontekście, dość poważne utrudnienie stanowi ogromna różnorodność jadów, widoczna przede wszystkim pomiędzy różnymi gatunkami węży. W ostatnich latach zwraca się jednak również uwagę na możliwość istnienia istotnych wewnątrzgatunkowych różnic w kompozycji jadów, które mogłyby skutkować poważnymi konsekwencjami natury medycznej. Taki właśnie przypadek ma obecnie miejsce w Afryce Subsaharyjskiej, gdzie powszechnie występuje gatunek mozambickiej kobry plującej. Surowice, które obecnie wykorzystuje się w leczeniu ukąszeń węży z gatunku Naja mossambica okazują się skuteczne w większości państw południowej Afryki, z wyjątkiem Mozambiku i Eswatini. W krajach tych surowica nie wykazuje właściwości terapeutycznych co prowadzi do tragicznych następstw zdrowotnych u ludzi z tego regionu. Wydaje się zatem, że różnice wynikające z położenia geograficznego mogły spowodować u węży z tego gatunku istotne zmiany w składzie jadu co z kolei doprowadziło do obniżenia skuteczności stosowanych surowic w niektórych regionach Afryki. W pierwszej części projekt zakłada analizę składu białkowego jadów endemicznej populacji Naja mossambica z terenów Eswatini i porównaniu go z próbkami jadów pobranych z innych regionów Afryki. Następnie przeprowadzona zostanie analiza w celu ustalenia, które konkretnie toksyny jadu są neutralizowane przez przeciwciała surowicy. Ewentualne różnice zostaną zidentyfikowane, wskazując na możliwe przyczyny braku efektywności stosowanych antytoksyn.

„Peptydy penetrujące komórki (CPP) zaprojektowane na bazie białek jadu kobry"

Streszczenie:
Pomimo ogromnego rozwoju nauk medycznych w dalszym ciągu istnieją duże problemy z wykrywaniem komórek nowotworowych zanim pojawi się ich tak dużo, że zaczynają negatywnie wpływać na stan zdrowia pacjenta. Badania naukowe pozwoliły na opracowanie cell penetrating peptides (CPP), które mają zdolność do wnikania do komórek. Te z nich, które są selektywne dla komórek nowotworowych wykorzystywane są jako nośniki leków, mające skierować lek tylko do nich z ominięciem zdrowych komórek. Do grupy CPP należą peptydy zaprojektowane na bazie fragmentów białek z motywem trzech palców (3FTx). Postanowiono zaprojektować oryginalne peptydy na bazie białek 3FTx z jadu kobry i sprawdzić ich zdolność do wnikania do wnętrza komórek prawidłowych i nowotworowych. Uzyskane wyniki będą mogły być wykorzystywane do wczesnego wykrywania nowotworów w trakcie okresowych badań obrazowych i w efekcie opracowywania indywidualnych planów terapii zgodnie z ideą medycyny spersonalizowanej.